فاطمه ریاضیگبه معمولا در سایز و اندازه کوچک توسط عشایر لر و قشقایی بافته می‌شود. به گبه قالیچه خرسک نیز گفته می‌شود. کلاً گبه تفاوت چندانی با فرش ندارد. گبه همان فرش است فقط پرزهای گبه بلندتر است و از پودهای بیشتری استفاده شده است به همین خاطر از فرش نرم‌‌تر به نظر می‌آید.
طرح و نقش گبه نقشه‌های ذهنی است که توسط بافندگان ابداع می‌شود. استفاده از نقشه در گبه‌بافی مرسوم نیست. در گبه‌بافی استفاده از رنگهایی نظیر سفید، کرم و شیری مرسوم است. در واقع از رنگهای روشن استفاده می‌شود. در گذشته از رنگهای طبیعی گوسفندان برای بافتن گبه استفاده می‌شده است. یعنی همان، سیاه و سفید و خاکستری و کرم. هرچه بافنده انرژی و روحیه بهتری داشته از رنگهای روشن‌تری در بافتن استفاده می‌کرده و بالعکس، اگر روحیه و انرژی کمتری داشته از رنگهای تیره بیشتر استفاده می‌کرده است. اما امروزه برای جلوگیری از اتلاف وقت و زمان، ار رنگهای شیمیایی برای رنگرزی پشم‌ها استفاده می‌شود.
انواع طرح‌های گبه
- طرح شیر
- طرح خشتی یا قابی شکل
- طرح حوض گبه
- طرح گل گبه
- طرح ایلاتی
- طرح درخت
- طرح راه راه
- طرح خانه در هم
- طرح کف ساده
همان طور که گفتیم طرح‌ها و نقش‌هایی که در گبه‌ها دیده می‌شوند مکنونات ذهن بافنده است. از هیچ نقشه خاصی استفاده نمی‌شود. ولی به طور کلی نقش اصلی گبه‌های ایرانی شامل مستطیل و لوزی‌ها هستند. همچنین گاهی نقوش بوته جقه‌ای، پرندگان و حیوانات و یا نقوش هندسی در گبه‌ها به چشم می‌خورد. این نقش‌ها و طرح‌ها یکباره و یک شبه به وجود نیامدند. حاصل شکل گرفتن و پرورش یافتن در طی صدها سال است.
مهمترین مراکز بافت گبه
در ایران اکثر مناطقی که دارای عشایر بوده مراکز بافت اصلی گبه محسوب می‌شوند. این مراکز بیشتر در مرکز و جنوب مستقر هستند. گچساران، کهگیلویه بویراحمد، بوشهر، فارس از بزرگترین و مهمترین استان‌ها و شهرهای کشور جهت بافت گبه به شمار می‌روند. ایلات قشقایی، خمسه، ممسنی و بختیاری از نام‌آورترین ایلات ایران هستند که به گبه بافی مشغولند.
اما ترکان قشقایی در بافت گبه بی‌رقیب محسوب می‌شوند آنچنان که خارج از ایران اعتباری خاص دارند.
در ادامه مقاله محصولاتی را خواهید دید در معرفی بهترین و زیباترین گبه‌های موجود، از دیدن آنها لذت ببرید.
گبه دستبافت سه متری
گبه دستبافت سه متری با ابعاد 01/0 در 56/1 در 03/2 متر است. شکل ظاهری این گبه خوش رنگ مستطیلی شکل و حدود 12 کیلوگرم وزن دارد. گبه دستبافت کد 4 در فارس بافته شده است و تراکم گره آن 35 است. رنگ زمینه این گبه آبی است. جنس پرز این گبه از پشم تشکیل شده است. چله آن از کتان و جنس نخ پود آن هم از کتان است. ارتفاع خاب نخ این گبه یک سانتیمتر است.
گبه دستبافت دو متری
گبه دستبافت دو متری در سایز 8/1 متر مربع طراحی و بافت شده است. شکل کلی این گبه به صورت مستطیلی شکل است. این گبه که جنس آن از پشم است حدود 8 کیلوگرم وزن دارد و ابعاد آن 02/0 در 1/1 در 65/1 متر است. این گبه زیبا در فارس بافته شده است و جنس تار و پود آن را نیز پشم تشکیل داده است. ارتفاع خاب این گبه 2 سانتیمتر است. رنگ زمینه آن سبز و رنگ حاشیه آن سبز نحوه رنگرزی سنتی است.
گبه دستبافت ذرع و نیم سی پرشیا
گبه دستبافت ذرع و نیم سی پرشیا مستطیلی شکل طراحی و بافت شده است. وزن تقریبی آن 6 کیلوگرم است. این گبه نیز در فارس بافت شده است. تراکم گره 25 رج است.
سایز این گبه دستبافت زیبا 57/1 متر مربع است و ابعاد آن 42/1 در 1/1 متر است. زمینه این گبه دستبافت لاکی و رنگ حاشیه آن الوان است. رنگهای نخهای این گبه زیبا به صورت رنگرزی شیمیایی انجام شده است. جنس نخ پود از کتان است و جنس نخ خاب از پشم تشکیل شده است.
گبه دستبافت شش و نیم متری
گبه دستبافت شش و نیم متری سفارشی بافته شده است و محل بافت این گبه سفارشی نیز در فارس صورت گرفته است. ابعاد این گبه سفارشی 003/0 در 1 /2 در 14/3 متر است و در کل سایز آن 5/6 متر مربع است. نوع بافت این گبه دستبافت سفارشی بوده و پرز آن نسبت به گبه‌های دیگر کم‌تر شده است تا جلوه بیشتر و زیباتری داشته باشد تمام رنگهای به کار گرفته شده در این گبه گیاهی بوده و تراکم گره آن هم 32 بوده است. جنس تار، چله و پود این گبه از پشم تشکیل شده است و ارتفاع نخ خاب آن 3/0 سانتی متر است.
گبه دستبافت یک و نیم متری
این گبه دستبافت یک و نیم متری مستطیلی شکل، با وزنی حدود 8 کیلوگر است. تراکم گره این گبه زیبا 20 است و ابعاد آن 4/1 متر مربع است.
استان فارس محل بافته شدن این گبه دستبافت است. جنس نخ، تار، پود و چله آن همگی از پشم هستند. ارتفاع خاب نخ آن هم 2 سانتیمتر و تراکم گره آن هم 20 است.
گبه دستبافت سه متری
گبه دستبافت سه متری که حدوداً 11 کیلوگرم وزن دارد و محل بافت آن در استان فارس قرار دارد. ابعاد این فرش دستبافت حدود 01/0 در 56/1 در 99/1 متر است.
تراکم گره این فرش دستبافت زیبا 35 است و جنس پرز آن از پشم تشکیل شده است. جنس تار، چله و پود آن هم از کتان است ارتفاع نخ خاب آن هم 1 سانتیمتر با زمینه آبی است.
گبه دستبافت سی پرشیا
گبه دستبافت سی پرشیا با ابعاد 85/0 در 05/1 متر است. مستطیلی شکل است و وزن تقریبی آن حدود 4 کیلوگرم است. محل بافت گبه دستبافت پرشیا در تبریز است.
جنس پرز آن پشم است و جنس تار، چله و پود آن هم از کتان تشکیل شده است. ارتفاع نخ خاب آن هم حدود یک و نیم سانتیمتر است. نخهای این فرش از جنس گیاهی هستند زمینه آن لاکی و حاشیه آن هم سرمه‌ای است.
گبه دستبافت سه متری
گبه دستبافت سه متری به دلیل سفارشی بودن و جلوه بیشتر داشتن از ضخامت آن کم شده است. چله و پود آن از نخ است و این امر موجب شده است تا دوام بیشتری داشته باشد.
ابعاد این گبه دستبافت 12/2 در 55/1 متر و حدود 7 کیلوگرم وزن دارد. جنس نخ تار، چله و پود آن همگی از پشم هستند. ارتفاع نخ خاب این گبه سفارشی دستبافت 3/0 سانتیمتر است. طرح این گبه دستبافت خشتی است و نحوه رنگرزی نخ های الوان این گبه دستبافت از نوع رنگرزی سنتی است. این گبه زیبا در مشهد بافته شده است.
گبه دستبافت سه و نیم متری گالری نور
گبه دستبافت سه و نیم متری گالری نور با 15 کیلوگرم وزن و محل بافت فارس، دارای تراکم گره 40 است. ارتفاع نخ خاب آن 1 سانتیمتر است. الیاف استفاده شده در بافت این گبه زیبا الیاف طبیعی استفاده شده است که بسیار برای انسان مطلوب و مفید است. ابعاد این گبه دستبافت زیبا 58/1 در 12/2 سانتیمتر و مستطیل شکل است. جنس پرز، چله، نخ و پود آن همگی از پشم است و طرح نقش بسته شده روی این گبه درخت است و رنگ زمینه آن کرم رنگ است. نحوه رنگرزی نخ های این گبه نیز رنگرزی سنتی است.
گبه دستبافت سه و نیم متری
گبه دستبافت سه و نیم متری با ابعاد 01/0 در 2 در 62/1 متر و مستطیلی شکل است. رنگ زمینه‌ای این گبه سرمه‌ای رنگ است و حاشیه آن آبی است.
این گبه دستبافت در فارس بافته شده است و تراکم گره آن 30 است. جنس نخ پود، چله و تار آن همگی از پشم است و وزن تقریبی آن حدود 7 کیلوگرم است.
ارتفاع نخ خاب آن هم 1 سانتیمتر است.
گبه دستبافت سه متری
گبه دستبافت سه متری با زمینه الوان است و نحوه رنگرزی آن کاملا گیاهی است. به دلیل اینکه این گبه دستبافت سفارشی است ارتفاع نخ خاب 3/0 سانتیمتر است.
این گبه دارای شکل مستطیلی است و ابعاد آن 003/0 در 53/1 در 14/2 متر است. تراکم گره آن 32 و جنس نخ تار و چله آن هم همگی از پشم است.
گبه دستبافت چهار متری سی پرشیا
گبه دستبافت چهار متری سی پرشیا در فارس بافته شده است و تراکم گره آن 20 رج است. وزن تقریبی این گبه دستبافت 20 کیلوگرم و ابعاد آن 4/2 در 71/1 است.
جنس پرز، چله و پود آن همگی از پشم است و نحوه رنگرزی نخهای آن همگی با مواد کاملا طبیعی و سنتی است و ارتفاع نخ خاب آن هم حدود دو سانتی متر است .
گبه دستبافت دوونیم متری
گبه دستبافت دوونیم متری در استان فارس بافته شده است. جنس پرز، تار و پود آن همگی از پشم تشکیل شده است. ابعاد این گبه دستبافت 005/0 در 27/1 در 9/1 متر و مستطیلی شکل است.
گبه دستبافت سه متری کد 1086
گبه دستبافت سه متری در فارس با تراکم گره 33 بافته شده است. و وزن تقریبی آن حدود10 کیلوگرم است. زمینه این گبه دستبافت طوسی است و طرح درختی در آن بافته شده است. ارتفاع نخ خاب آن هم حدود 2 سانتیمتر است. ابعاد این فرش حدود 01/0 در 38/1 در 07/2 متر و جنس پرز آن از پشم و جنس نخ تار و چله آن هم از کتان تشکیل شده است.
گبه دستبافت یک و نیم متری کد 96027
گبه دستبافت یک و نیم متری با رنگ زمینه سبز روشن در فارس بافته شده است. جنس پرز، چله و پود آن همگی از پشم تشکیل شده است. وزن تقریبی آن هم حدود 3 کیلوگرم است. ابعاد این گبه دستبافت حدود 49/0 در 42/1 متر است. ارتفاع نخ خاب آن هم حدود 5/1 متر و طرح روی این گبه دستبافت هم درخت زندگی بافته شده است.
گبه دستبافت سه و نیم متری سی پرشیا کد 179076
گبه دستبافت سه و نیم متری سی پرشیا با ابعاد 33/2 در 47/1 متر است. وزن این گبه در حدود 11 کیلوگرم است. این گبه دستبافت در فارس بافته شده است و ارتفاع نخ خاب آن هم حدود دو سانتیمتر است. رنگ زمینه این گبه دستبافت سه و نیم متری لاکی و رنگهای حاشیه‌ای آن هم کرم رنگ است. نحوه رنگرزی نخهای این گبه هم رنگرزی شیمیایی است. جنس پرز، چله و تار و پود آن هم همگی از پشم هستند.
گبه دستبافت یک و نیم متری کد 2 GAB
گبه دستبافت یک و نیم متری با وزن تقریبی 7 کیلوگرم و مستطیلی شکل است. ابعاد آن حدود 02/0 در 1 در 5/1 متر است. محل بافت این گبه دستبافت یک و نیم متری در استان فارس بوده است. رنگ زمینه این گبه الوان و رنگارنگ است که همین امر زیبایی خاصی به آن بخشیده است و رنگ حاشیه آن کرم رنگ است که این رنگ جزو رنگهای گرم محسوب محسوب می‌شود. نحوه رنگرزی این گبه سفارشی از طریق رنگرزی گیاهی و کاملا طبیعی و سنتی است. به دلیل سفارشی بودن این گبه ارتفاع نخ خاب آن 3/0 سانتیمتر است. جنس پرز، نخ تار، چله و پود این گبه سفارشی زیبا همگی از پشم هستند.
گبه دستبافت سه و نیم متری گالری نور کد 1956 H
گبه دستبافت سه و نیم متری گالری نور که حدودا 15 کیلوگرم وزن دارد و در استان فارس بافته شده است. تراکم گره این گبه دستبافت زیبا 40 گره است. برای بافتن این گبه دستبافت از الیاف طبیعی استفاده شده است یعنی نحوه رنگرزی نخهای این گبه از طریق سنتی با استفاده از رنگهای طبیعی بوده است. از آنجا که راه رفتن و استفاده از گبه‌هایی با رنگها و الیاف طبیعی برای بدن بسیار مفید است می‌توانید از این گبه برای این منظور استفاده نمایید. همچنین پرزهای پشمی قالی با خاصیت الاستیک خود، نقش یک تشک استاندارد را برای شما و خانواده عزیزتان ایفا می‌کند.
جنس پرز، تار، چله و پود این گبه دستبافت همگی از پشم هستند و ارتفاع نخ خاب آن هم حدود 1 سانتیمتر است. همچنین رنگ زمینه این گبه الوان با حاشیه‌ای الوان و حتی نام طرح آن هم الوان است.
گبه دستبافت چهار متری سی پرشیا کد 171318
گبه دستبافت چهار متری سی پرشیا در استان فارس بافته شده است. تراکم گره این گبه دستبافت زیبا و الوان 31 است. سایز این گبه 5/1 متری است و ابعاد آن عبارتند از 005/0 در 1 در 51/1 متر است. جنس پرز آن پشم است و ارتفاع نخ خاب آن هم حدود 5/0 سانتیمتر است.
